كنگره‌اي كه به گفته اثباتي، قرار است در آبان ماه و همزمان با روز مبارزه با استكبار جهاني به ميزباني اروميه برپا شود.

تلفيق شعر و هنرهاي تجسمي

به گزارش خبرنگار ما، اثباتي همچنين در اين نشست از تلفيق 2 هنر متعهد براي نخستين بار خبر داد و گفت: سعي داريم نوعي تركيب و تلفيق از شعر و هنرهاي تجسمي به علاقه‌مندان براي نخستين بار ارائه دهيم.

او ادامه داد: بر اين اساس، برخي از اشعار مقاومت برگزيده شده است و در اختيار خطاط‌ها، گرافيست‌ها و نقاش‌ها قرار گرفته است تا آثار تجسمي از محتوا و معناي مقاومت خلق شود.

دبير نخستين كنگره شعر مقاومت بين‌الملل اسلامي همچنين درباره ضرورت برپايي چنين نشست‌ها و كنگره‌هايي در سطح بين‌المللي گفت: معتقديم مقاومت و مبارزه با ظلم و استكبار مرز فيزيكي ندارد، نژاد و قوميت نمي‌شناسد و فرياد آگاهانه و عدالتخواهانه يك ملت در هر كجاي جهان كه مورد ستم قرار گرفته باشند، شنيدني است.

اثباتي با اشاره به پيشينه فرهنگي قوي شعر در ايران و جهان عرب گفت: اگر به پيشينه چندين هزارساله تاريخي دقيق بنگريم، درمي‌يابيم كه در تحولات اجتماعي همواره شعر و ادبيات نقشي انكارناپذير داشته‌اند؛ چراكه شعر يكي از سلاح‌هاي مردم در برابر تهاجمات فرهنگي شمرده مي‌شود.

او درباره زمان برپايي نخستين كنگره شعر مقاومت بين‌الملل اسلامي هم گفت: از روز12تا 14 آبان و همزمان با «روز مقابله با استكبار جهاني و مقاومت» اين همايش آغاز به كار مي‌كند.

اثباتي ادامه داد: با توجه به اين كه از زمان ابلاغ تا برگزاري كنگره زمان چنداني براي فراخوان عمومي نيست، بر همين اساس آثار به شكل نخبگي برگزيده شده‌اند، آثار شاعران در حوزه دفاع، پايداري و مقاومت گرد آمده و در شورا انتخاب و در نهايت 35 اثر برگزيده و به كنگره دعوت شدند.

او گفت: آثار شعرايي كه در حوزه دفاع مقدس، پايداري و مقاومت موجود است، جمع شده و در قالب كتاب و مقاله چاپ و به شكل علمي به آثار پرداخته خواهد شد.

اثباتي از حضور فرهيختگان ساير كشورها هم در اين كنگره خبر داد و گفت: استان آذربايجان غربي با توجه به شبكه ارتباطي كه با 3 كشور تركيه، جمهوري آذربايجان و عراق دارد، پيشنهاد كرديم كه اختيار دعوت از شعرايي از اين كشورها با توجه به ارتباط فرهنگي تنگاتنگ به مسوولان اين استان‌ها سپرده شود.

او افزود: شعرايي از كشورهاي افغانستان، فلسطين، لبنان و ديگر كشورهاي عربي در اين كنگره حضور خواهند داشت.

به گفته اثباتي، محمدرضا سنگري، پرويز بيگي حبيب‌‌آبادي، حسين اسرافيلي، رضا اسماعيلي و محمدجواد محقق، اعضاي هيات علمي اين كنگره را تشكيل مي‌دهند، همچنين 35 شاعر ايران و جهان در اين كنگره شعرخواني خواهند داشت و وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي به همراه سردار محمدرضا نقدي، رئيس سازمان بسيج مستضعفين از مهمانان ويژه اين كنگره خواهند بود.

نقاشان، مجسمه سازان، موسيقيدانان و حتي فيلمسازان هر يك به نحوي به اداي دين خود به انقلاب پرداختند. اين مهم، در سال‌هاي نخستين پيروزي انقلاب و با آغاز جنگ تحميلي رنگ و بويي ديگر به خود گرفت تا هنرمندان نسل انقلاب با رويكردي كه برخاسته از مفهوم مقاومت بود به خلق آثار هنري با اين مفهوم بپردازند. اما در اين ميان هنرمندان عكاس با توجه به كاركرد عكس و نوع استفاده از ابزار اين هنر براي ثبت واقعيت با ديگران كمي متفاوت بودند. از سويي سهولت استفاده از دوربين عكاسي باعث شد تا بسياري از كساني كه تا پيش از آن حتي دوربين به دست نگرفته بودند به عكاسي بپردازند. از سوي ديگر جنگ در ايران بسياري را عكاس كرد تا شيوه‌اي نو در عكاسي مستند اجتماعي در حوزه جنگ به نام هنرمندان ايراني به ثبت برسد.

هنرمنداني كه اكنون آثارشان زينت بخش بسياري از سايت‌هاي معتبر جهاني در حوزه عكاسي مستند اجتماعي است، روزگاري در خطوط اول جبهه مشق عكاسي مي‌كردند و حتي برخي آثارشان به عنوان اسناد معتبر بين‌المللي مورد استناد قرار مي‌گيرد.

عكاساني كه جنگ را تجربه كردند و براي آن‌كه اين تجربه را به صورت تصويري به نسلي ديگر انتقال دهند گاهي اوقات حتي جان خود را در اين زمينه فدا كردند تا عنوان عكاس شهيد برازنده نامشان شوند.

اما اين كه اين عكاسان اكنون چه وضعيتي دارند و به طور كلي عكاسي جنگ در ايران امروز راه به كجا مي‌برد بحثي است كه اين روزها دغدغه بسياري از اين عكاسان است.

رسول اوليازاده مدير خانه عكاسان، يكي از همان عكاساني است كه جنگ را تجربه كرده است. او عكاسان جنگ را پيش‌قراولان ثبت تاريخ مي‌داند و معتقد است آن‌طور كه بايد و شايد به مقوله عكس جنگ پرداخته نشده است. او كه رياست خانه عكاسان ايران را نيز به عهده دارد مي‌گويد كه عكاسي جنگ آن هم در كشوري مانند ايران كه از آن به عنوان عكاسي دفاع مقدس ياد مي‌شود با تمامي ژانر‌هاي ديگر هنر جنگ متفاوت است. او مي‌گويد بايد قبول داشته باشيم در جنگ كه به‌طور يكسويه به ما تحميل شد شيوه‌اي جديد از به نمايش كشيدن چهره لخت جنگ پديد آمد كه آن را در هيچ جاي دنيا نمي‌توان يافت. او معتقد است در عكاسي مستند جنگ كه هنرمندان عكاس ايراني با نام عكس‌هاي دفاع مقدس به خلق آثاري در اين زمينه پرداختند آنها تلاش مي‌كردند تا علاوه بر رشادت‌هاي سربازان، مفهوم دفاع در جنگي ناخواسته را نيز به تصوير بكشند. وي براي اين امر از تصاوير نبرد مردم با دست‌هاي خالي در خيابان‌هاي خرمشهر ياد مي‌كند كه نشان دهنده اوج اقتدار مردمي است كه حتي با دست‌هاي خالي به دفاع پرداختند و اين موضوع وظيفه عكاس را در به تصوير كشيدن مفهوم جنگ در هجوم هشت ساله عراق به ايران سخت‌تر مي‌كرد.

اوليازاده در اين زمينه مي‌گويد:هنرمندان در ساير رشته‌هاي هنري مثل نقاشي و گرافيك وامدار عكاسان هستند، چون آثارشان الهام گرفته از عكس هنرمندان عكاس است.

وي از آرشيو آثار هنرمنداني كه در دوران دفاع مقدس عكاسي كرده‌اند ياد كرده و مي‌گويد: اين‌كه هنرمندان جنگ اكنون در چه وضعيتي قرار دارند و چگونه از آنها حمايت مي‌شود را در دو بخش بايد بررسي كرد، يكي حمايت مسوولان و ديگري جامعه؛ براي مثال فردي مانند «حسين پرتوي» كه عكس تاريخ‌ساز بيعت همافران با امام‌خميني(ره) را ثبت كرده و اثرگذار بوده است، بايد به وضعيتش رسيدگي شود. همچنين بايد بررسي شود كه هنرمنداني از اين دست، چگونه با مشكلاتشان دست و پنجه نرم مي‌كنند و آيا از عهده نيازهاي روزمره و مسائل درماني‌شان برمي‌آيند؟

اوليازاده از هنرمند فقيد «ابوطالب امام» ياد مي كند و مي‌افزايد: اين هنرمند در دوران دفاع مقدس عكس‌هاي بسياري گرفت، مدت‌ها در خانه‌اش زمينگير بود اما چند نفر دغدغه او را داشتند؟ او ادامه مي‌دهد: من نمي‌خواهم تقصير را به گردن كسي بيندازم ولي اين مشكلات براي همه پيش خواهد آمد و ما نبايد نسبت به اين مسائل بي‌تفاوت باشيم.

عكاسي در هر زماني دشواري خاص خود را دارد و در آن سال‌ها، ما دوربين ديجيتال نداشتيم و ممكن بود بسياري از صحنه‌ها و سوژه‌هاي ناب را به دليل اين‌كه فيلم‌مان تمام شده است از دست بدهيم، به علاوه به لحاظ حساسيت و نور هم دچار مشكلاتي بوديم. اين جملات تنها بخشي از دلتنگي‌هاي اوليا زاده است كه در مورد عكاسي در جبهه‌ها به زبان مي‌آورد. به عقيده اين هنرمند عكاس، عكاسان دوران دفاع مقدس با هر فريم، آينده نسل‌هاي بعدي خود را مي‌سازند و به آنها نشان مي‌دهند كه مردم با چه دشواري‌هايي براي اهداف خود تلاش كردند. اميدوارم ديگر هيچ زماني روزهاي جنگ براي ايران تكرار نشود و همه مردم درصلح و آرامش زندگي كنند و در سايه صلح، نه تنها ايران بلكه همه كشورهاي جهان بتوانند به پيشرفت‌هاي مختلف برسند.

اين هنرمند عكاس درباره حمايت مسوولان دولتي از هنرمندان افزود: ممكن است در آينده روند بهتري وجود داشته باشد، اما در حال حاضر كه كار خاص يا ويژه‌اي از طرف دولتي‌ها براي حمايت از اين هنرمندان انجام نمي‌شود.

به عقيده اوليازاده عكاسان جوان و با استعدادي نيز اكنون در كشور فعال هستند كه در بحران‌ها حتما در خط مقدم خواهند بود. به علاوه آنها ثابت كرده‌اند كه نه تنها در دوران دفاع مقدس بلكه در هر بحراني مانند زلزله و سيل فعال هستند و حتي در زلزله بم عكس‌هايي كه همين عكاسان براي شبكه‌هاي برون مرزي فرستادند، باعث شد كمك‌هايي كه از كشورهاي ديگر به ايران مي‌رسيد، منسجم‌تر شود.

اما از ديگر سو سيد عباس ميرهاشمي رئيس انجمن عكاسان دفاع مقدس در اين زمينه به نكته ديگري اشاره مي‌كند. او سال‌ها در جبهه‌هاي جنگ به عكاسي پرداخته است و مجموعه وسيعي از اين تصاوير را در اختيار دارد، معتقد است كه اكنون حجم وسيعي از عكس‌هاي متفاوت و ديده نشده جنگ در ميان مجموعه‌هاي خصوصي مغفول مانده‌اند.

ميرهاشمي حرف‌هايش را اينطور ادامه مي‌دهد كه بايد نگاهي نو و متفاوت به مقوله عكس‌هاي جنگ داشته باشيم تا اين مفهوم اكنون در جايگاه اصلي خود در جهان قرار گيرد. او از مهجوريت عكس و عكاس جنگ به عنوان دليلي براي توجه دوباره به‌آن مفهوم ياد مي‌كند و مي‌گويد:‌ تا وقتي كه عكس‌هاي جنگ در آرشيو‌هاي خصوصي و حتي دولتي خاك مي‌خورند نمي‌توان به اين شاخه مهم از عكاسي مستند اجتماعي دل بست.

اين عكاس باسابقه كشورمان به نكته ديگري در اين زمينه اشاره مي‌كند كه شنيدن آن خالي از لطف نيست. او مي‌گويد در چند سال گذشته تعدادي از هنرمندان عكاس باسابقه كشورمان به نام عكاسان جنگ شناخته شدند در گمنامي كامل به سر بردند و حتي در همين گمنامي در گذشتند. او ادامه مي‌دهد كه بايد راهكاري براي معرفي عكاسان جنگ پيدا شود تا عكس جنگ در كنار عكاس جنگ كاركرد خويش را پيدا كند. او حتي پا را فراتر از اين نيز مي‌گذارد و مي‌گويد: هر عكس جنگ به‌واسطه اين‌كه در قالب تصاوير مستند اجتماعي خلق شده است در دل خويش روايتي را مستور دارد كه بايد عكاس به تببين آن بپردازد. اين استاد دانشگاه مي‌گويد كه بايد ساز و كاري تعريف شود تا عكس‌خواني جنگ در كنار عكس‌هاي جنگ از زبان هنرمندان گمنام اين رشته فصل جديدي را از توجه دوباره به عكس‌هاي جنگ پديد آورد.

او حرف‌هايش را اين‌گونه پايان مي‌دهد: سال‌هاي سال است كه نياز به ايجاد بانك اطلاعات قوي و محكمي حس مي‌شود اما هيچ وقت ايجاد اين بانك عملي نشد تا بسياري از هنرمندان و عكس‌هاي دفاع مقدس در اين زمينه حرف‌هايشان ناگفته بماند.

مهدي منعم عكاس جنگ است. اما بيشتر او را با عكس‌هايش پس از جنگ مي‌شناسند. هنرمندي كه با عكس‌هايش از اثرات گازهاي شيميايي بر روي مردم بي دفاع حلبچه نامي جهاني براي خود پيدا كرده است. او اما در مورد عكس جنگ نظر ديگري دارد.

منعم كه در آثارش به دنبال ثبت چهره عريان و بي‌واسطه اثرات پس از پايان جنگ است، مي‌گويد: تنها راه معرفي جنگ به نسل آينده معرفي تصويري كساني است كه به نحوي از آن لطمه خورده‌اند. او كه سال‌هاست چهره مجروح قربانيان جنگ را در قالب تصاوير سياه و سفيد به تصوير مي‌كشد حرف‌هايي در اين زمينه مي‌زند كه تلخ است.

او عكس جنگ را واسطه‌اي دوباره براي آشتي مخاطبان با عكس مي‌داند. او مي‌گويد مگر ممكن است كسي اثرات بر جاي مانده از جنگ را روي تن و جان يك جانباز ببيند و واكنشي نسبت به اين موضوع از خود ابراز نكند.

به عقيده او كاركرد اصلي عكس‌هاي جنگ همين نشان دادن تبعات جنگ است، تبعاتي كه باعث مي‌شود تا سال‌هاي سال پس از پايان يك جنگ نيز در خانه‌اي درد حاصل از جنگ بازتاب داشته باشد؛ خواه از طريق گازهاي شيميايي و گاه از طريق قطع عضو و تبعات ناشي از انفجار مين. اين يك واقعيت تلخ از جنگ است كه با پايانش تازه آغاز مي‌شود.

او كه در آثارش به دنبال اين نكته رفته است بيشتر غير نظامياني را به تصوير كشيده است كه قربانيان جنگ هستند. اين نيز وجه پر رنگي از عكاسي مستند اجتماعي جنگ است كه به عقيده اين هنرمند بايد به آن پرداخته شود تا روي ديگر جنگ نيز به نمايش در آيد.

اين عكاس، عكس‌هاي جنگ را مهم و اسناد معتبر تاريخ معاصر ايران مي‌داند كه بايد از آنها حفاظت كرد. به عقيده او عكس‌هاي جنگ اسنادي هستند كه سال‌ها بعد به كمك آن مي‌توان حقايق را بررسي كرد . به گفته او در تمامي دنيا عكاسان جنگ از جايگاه خاص و ويژه‌اي برخوردارند كه نشان از اهميت بالاي اين تصاوير در نگاه مستند نگاران دارد.منعم اما از بي‌مهري به عكاسان جنگ بسيار دل آزرده و معتقد است كه معدود عكاسان به جاي مانده از دوران جنگ هر روز بيشتر از گذشته فراموش مي شوند.

مسعود زنده‌روح كرماني نيز از كساني است كه جنگ را تجربه كرده است، هنرمندي كه سال‌هاي جنگ مسوول واحد آرشيو عكس صدا وسيما بوده و اكنون به تدريس اين هنر مي‌پردازد. او معتقد است كه بايد به مفهوم عكاسي جنگ با نگاهي جديد نگاه كرد. او مي‌گويد: درست است كه سال‌ها از پايان جنگ مي‌گذرد اما بايد نگاه عكاس ايراني براي تصوير كشيدن جنگ را به عنوان دستورالعملي براي هنرمندان امروز به كار گرفت كه مي‌خواهند در زمينه مستند اجتماعي فعاليت كنند .

او مي افزايد : بايد زمينه پژوهش در عكس جنگ ايجاد شود تا تمامي لايه‌هاي هنر جنگ آشكار شود. او مي‌گويد ما نبايد شرمنده آيندگاني باشيم كه مي‌خواهند از ديروز با خبر باشند. او معتقد است كارهاي بسياري در زمينه پژوهش و تحقيق هنر جنگ وجود دارد كه بايد آن را به نسل آينده منتقل كنيم.

او جملاتش را اينگونه به پايان مي‌رساند كه عكس جنگ براي ماندگاري نيازمند توجه است. او به قول خودش مي‌ترسد كه در گير و دار زندگي مدرن امروز عكس جنگ با هنرمندش براي هميشه به فراموشي سپرده شوند.

يك شب چند نفر از آباداني‌ها را دورهم جمع كردم و تا ساعت‌ها با آنها درباره جنگ و مخصوصا آبادان حرف زدم. هر كدامشان يك سينه سخن داشتند و چقدر شنيدني! كلي هم درباره درياقلي سوراني حرف زديم و زواياي نامكشوف ديگري از اين مرد برايم روشن شد. ماجراهايي كه در هيچ كتاب، مجله و برنامه تلويزيوني جايي ندارد و فقط در جمع خودماني بر و بچه‌هاي آبادان، آن هم ساعت 2 نيمه‌شب زير آسمان پرستاره مي‌توان شنيد.

يكي از اين آباداني‌هاي خونگرم غلامرضا نوروزي بود. مردي كه ديگر موهايش سپيد شده است. روزگار رخت زندگي رزمنده آباداني را به تهران افكنده و او همچون ماهي قرمزي است در بياباني بي‌پايان! غربت و تنهايي ميان كلماتش موج مي‌زند و من كه مانند او طعم اين تلخي را مي‌دانم، چه خوب پاي حرف‌هايش نشستم و تو چه مي‌داني چه لذتي دارد نيمه شب پاي حرف‌هاي رزمنده‌اي گمنام از خاك داغ جنوب بنشيني... اين هم خاطره‌اي كوتاه از آن بزم شبانه! يكي از آن خاطرات اين بود.

ارامنه در آبادان كليسا داشتند. يك مدرسه هم به نام ادب در همين محوطه كليسا بود كه بچه‌هايشان آنجا درس مي‌خواندند. مسجد موسي ابن جعفر معروف به مسجد بهبهاني‌ها هم چسبيده به كليسا بود؛ ديوار به ديوار.

جنگ كه شد با اجازه اسقف‌ها، كليسا شد مقر آموزش رزمنده‌ها. چون دو طبقه و محكم بود و فضاي بزرگ و خوبي داشت. بسيجي‌ها گاهي مي‌رفتند سراغ پيانوي كليسا و صدايش را در مي‌آوردند. گفته بودند فقط به مجسمه‌ها دست نزنيد كه بچه‌ها هم رعايت مي‌كردند. منصور دانش‌آموز راهنمايي بود؛ با قدي كوتاه و موهايي بور. هر وقت مي‌خواست حرف بزند مي‌گفت؛ آقا اجازه! بين بچه‌ها معروف شد به آقا اجازه. گذاشتيمش نگهبان كليسا.

خيلي ناراحت بود و مي‌خواست برود خط. ام ـ يك داشت. اندازه قدش. آن روز شهر را زير توپ گرفته بودند. براي كاري از كليسا رفتم بيرون. خيلي دور نشده بودم كه ديدم اطراف مقر را زدند. با موتور بودم. سريع برگشتم. عصر بود. چند آمبولانس هم آمده بودند. همه جمع شده بودند.

منصور روي زمين افتاده بود. تركش سرش را شكافته بود و خونش روي زمين روان بود. كتاب و صندلي‌اي هم كه روي آن نشسته بود خوني بود. كتاب تن‌تن را داشت مي‌خواند. كم‌كم پدر پيرش هم رسيد. 20 نفري شديم. رفتيم براي تدفينش. همين‌جور شهر را مي‌زدند. با مكافات و در غربت دفنش كرديم.

اكبر هاشمي رفسنجاني ، رئيس وقت مجلس شوراي اسلامي كه در سال‌هاي جنگ با حكم امام (ره) فرماندهي جنگ را به عهده داشت، از جمله كساني است كه با انتشار بخش‌هايي از خاطراتش از دوران جنگ، اقدام به گشودن برخي زواياي ناگفته اين جنگ 8 ساله كرده است.

برخي فرماندهان نظامي از جمله محسن رضايي، سرلشگر فيروزآبادي و دريابان شمخاني كه در دوران دفاع مقدس نقش موثري را در هدايت و برنامه‌هاي طراحي شده به عهده داشتند نيز گفته‌ها و ناگفته‌هايي را از اين دوران بيان داشته‌اند و حتي اقدام به نامه‌نگاري در اين خصوص كرده‌اند. اما در شرايطي كه هرازگاهي فرمانده يا مسوولي اعلام مي‌كند هنوز ناگفته‌هايي از جنگ بر كتاب اين دفاع مقدس نانوشته باقي مانده و بايد حق آن ادا شود، ديگر فرماندهان جنگ در پاسخ به آنان تاكيد دارند كه اگر هم ناگفته‌اي وجود دارد در حوزه خودي‌ها و در عالي‌ترين سطوح كشور است اما اندازه آن به ميزاني نيست كه چيز زيادي از آن باقي مانده باشد.

محسن رضايي به عنوان فرمانده كل سپاه پاسداران در دوران دفاع مقدس بارها در مصاحبه‌هايي اعلام كرده كه ناگفته‌هايي از جنگ هنوز به صورت نانوشته باقي مانده است كه بايد جعبه سياه آن روزي گشوده شود، اما همين فرمانده اخيرا اعلام كرده اسناد به تنهايي نمي‌توانند سوالات را جواب دهند و اين تحليل است كه با كمك اسناد سوالات و ابهامات جنگ را مي‌تواند پاسخ دهد.

رضايي دوشنبه گذشته نامه خود را به مرحوم حاج سيداحمد خميني كه به تاريخ 29‌/‌2‌/‌1366 و پس از استعفا از فرماندهي كل سپاه نوشته شده، در پايگاه اطلاع‌رساني‌اش منتشر كرد تا شايد ناگفته‌اي از جنگ بازگو شود. او در اين نامه بصراحت نوشته بود كه «اكنون علي‌رغم مقاومت‌هاي زياد در مقابل مشكلات و نارسايي‌هاي ميدان نبرد (كه عمدتا ناشي از افراد و عوامل داخلي جامعه و مسوولان كشور بوده‌اند)، مجبور به استعفا از مسووليت سپاه پاسداران انقلاب اسلامي شده‌ام.»

محسن رضايي 23 سال پس از نگارش اين نامه، در گفتگو با خبرنگار پايگاه اطلاع‌رساني خود مي‌گويد: «من در نامه خود به حضرت امام (ره) كه متن كامل آن بزودي و براي نخستين بار در كتاب «پايان جنگ» ـ كه در حال تدوين نهايي آن هستم و بزودي منتشر مي‌شود ـ آورده خواهد شد، هشدار داده بودم كه اگر فكري براي برطرف كردن اين مشكلات نشود و كل كشور در حمايت از جبهه‌ها و جنگ بسيج نشود، عراق با درك اين ضعف‌ها و محدوديت‌هاي ما، بزودي به حملات جديد و گسترده‌اي در تمامي جبهه‌ها دست خواهد زد كه در نتيجه آن، ما ضربات سختي مي‌خوريم و تاكيد كرده بودم اگر در اين جهت كاري نشود، آسيب‌هاي جدي به كشور وارد خواهد آمد كه متاسفانه اين پيش‌بيني‌ها درست از آب درآمد و حملات ارتش بعث به مواضع ما صورت گرفت.»

سرلشكر فيروزآبادي نيز با هشدار نسبت به نفوذ برخي ديدگاه‌هاي انحرافي و تحليل‌هاي غلط از جنگ تحميلي گفت: ناظران و كنترل‌كنندگان بايد هميشه مراقب باشند كه به روح اصلي دفاع مقدس و فرماندهان و رزمندگان آسيب نرسد.

فيروزآبادي در همايش بزرگ موزه انقلاب و دفاع مقدس گفته بود ما نبايد به كليت جنگ بپردازيم و از اجزاي آن غفلت كنيم.

وي با تشريح مراحل مختلف جنگ 8 ساله تحميلي، به مقطع اعلام آتش‌بس بين ايران و عراق اشاره کرد و گفت: شيريني پيروزي ملت ايران بايد با پذيرش قطعنامه حس مي‌شد، اما کساني که مي‌خواستند از جنگ براي رسيدن به قدرت بهره‌برداري کنند، نگذاشتند.

سرلشکر فيروزآبادي از دوران رياست جمهوري بني‌صدر به عنوان بلا ياد کرد و افزود: در 165 روز فرماندهي رياست جمهوري بني‌صدر مردم ايران دچار عذاب بودند.

رئيس ستاد کل نيروهاي مسلح با انتقاد از برخي سخنان انحرافي در مورد چگونگي پايان جنگ و ايجاد شبهه در اذهان ملت ايران، تاکيد کرد: امام خميني براي پذيرش توقف جنگ عاقلانه‌ترين تصميم را گرفتند و نتيجه مطالعات کارشناسان آن روز را پذيرفتند و پايان جنگ را اعلام کردند، اما بحث نوشيدن جام زهر به خاطر بسته شدن اين دانشگاه بود.

سردار حسين علايي از فرماندهان سپاه پاسداران در طول جنگ تحميلي با بيان ناگفته‌هايش از جنگ عقيده دارد كه نتيجه پذيرش قطعنامه، سقوط صدام بود كه البته امام (ره)‌ مي‌خواستند اين نتيجه در جنگي كه عراق عليه ايران آغاز كرد حاصل شود، اما نشد و در واقع ايشان با تدبير و با خاتمه دادن به جنگ اين نتيجه را به دست آوردند.

محمد كرمي‌راد، فرمانده لشكر 11 اميرالمومنين در دوران دفاع مقدس كه هم‌اكنون نمايندگي مردم كرمانشاه در مجلس شوراي اسلامي را برعهده دارد نيز در گفتگو با «جام‌جم» درخصوص ناگفته‌هاي جنگ و اين كه آيا هنوز مسائلي باقي مانده كه بايد ادا شود تاكيد كرد كه ناگفته‌هاي زيادي از جنگ باقي است كه هنوز بازگو و نوشته نشده است كه چنانچه ناگفته‌هاي فرماندهان جنگ كه تاريخ شفاهي دوران دفاع مقدس هستند تهيه و به رشته تحرير درآيد خيلي از مسائل از زواياي مختلف انعكاس پيدا خواهد كرد.

وي با اشاره به اين كه اواخر جنگ بايد راهبردهاي نظامي پيش گرفته مي‌شد، خاطرنشان كرد كه جنگ در اواخر به صورت سياسي هدايت شد و دولت نتوانست تمام امكانات خود را به كار گيرد.

اين فرمانده جنگ با اشاره به نقش برخي فرماندهان جنگ كه رفتارشان رنگ و بوي سياسي گرفته بود، گفت: البته برخي حرف‌ها را نمي‌شود بيان كرد، چون كساني در دولت وقت، اعلام مي‌كردند كه شعار جنگ جنگ تا پيروزي بايد محو شود در حالي كه رزمندگان ما به اين شعار عقيده داشتند و حتي امام (ره)‌ شعار جنگ جنگ تا رفع فتنه در جهان را مطرح مي‌كردند.

به هر حال وقتي شعار دولتمردان ما اين بود و تصميم گرفتند كه به سپاه و بسيج كمك نكنند، جنگ با خون دل رزمندگان اداره شد و به همين دليل ديديم كه وقتي امام قطعنامه را قبول كردند و جام زهر را نوشيدند، به جاي اشك خون گريه كردند.

عضو كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي گفت: به هر حال سياسيون، جنگ را به نحوي پايان دادند و ما مي‌بينيم در نامه‌هايي كه به هم مي‌دهند، اقدام به افشاگري عليه يكديگر مي‌كنند.

حسين سبحاني‌نيا، عضو كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس و نماينده مردم نيشابور نيز با اشاره به اين كه البته در بحث دفاع مقدس و دوران آن مسائل مختلفي بيان شده و به تشريح ابعاد جنگ پرداخته شده، تاكيد كرد آنچه گفته شده تمام مسائل دفاع مقدس و جنگ نيست و حتما ناگفته‌هايي وجود دارد كه در زمان خودش بايد از ناحيه دست‌اندركاران اين دوران و كساني كه به صورت غيرمستقيم و مستقيم در اين مساله دخالت داشتند، مطرح شود.

وي در گفتگو با «جام‌جم» خاطرنشان كرد كه معتقد است بسياري از مسائل كه جزو ناگفته‌هاي دفاع مقدس است و شامل شرايط جبهه‌هاي ايران در مقابل جبهه كفر، مسائل مربوط به تدارك جنگ و نيازهاي عمومي و افرادي كه نقش مهمي براي پايان جنگ داشتند، بايد به مرور بازگو شود.

سبحاني‌نيا با اشاره به اين كه البته برخي مسائل امكان دارد محرمانه باشد، تاكيد كرد كه پس از پايان زمان لازم به هر حال اسناد بايد علني شود.

غلامرضا كرمي، نماينده كرمان و ديگر عضو كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي كه در دوران دفاع مقدس، جانشيني فرمانده لشكر 41 ثارالله در جبهه‌هاي جنوب را به عهده داشته نيز تاكيد دارد كه هر كار بزرگي، مسائل و ناگفته‌هايي را به همراه دارد كه زمان بازگويي آن به تشخيص كساني برمي‌گردد كه مسووليت اصلي جنگ را به عهده داشتند.

وي تاكيد كرد كه هنوز از سوي مسوولان جنگ، نكات و ناگفته‌هايي از تصميمات، موفقيت‌ها يا شكست‌ها وجود دارد؛ اما بايد ديد چه زماني مطرح شود.

وي با اشاره به اين كه در ميان توده‌هاي رزمندگان نيز ناگفته‌هايي وجود دارد، تاكيد كرد، كساني كه تاريخ جنگ را مي‌نويسند بايد در مورد اين ناگفته‌ها، دقت و تحقيق بيشتري كنند.

كاظم جلالي، مخبر كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس نيز درخصوص ناگفته‌هاي باقيمانده از جنگ هم عقيده دارد كه هنوز ناگفته‌هاي زيادي از جنگ وجود دارد كه بخش‌هايي از‌ آن مربوط به مسائل معنوي و بخش‌هايي مربوط به مسائل سياسي جنگ است.

نماينده شاهرود تاكيد كرد؛ به نظر مي‌رسد كه درخصوص نكات مربوط به آغاز و پايان جنگ، نكات بسياري وجود دارد كه به مرور زمان بايد مطرح شود؛ اما كساني كه ادعا مي‌كنند ناگفته‌هايي وجود دارد، بايد آن را بتدريج بيان كنند و نبايد از آن به عنوان ابزار سياسي استفاده كنند.

‌ فاطمه اميري
گروه سياسي ‌

بويژه اين‌كه اين موارد پديده‌هاي رايجي نيستند كه هر ماه اتفاق بيفتند. جذابيت اين رويدادها به حدي است كه مردم براي ديدن آنها و بويژه كسوف‌ها سعي مي‌كنند كيلومترها سفر كنند تا خود را در مسير رويت گرفت قرار دهند و دقايقي را زير سايه ماه سپري كنند.

امروز كشور ما ميزبان كسوفي جزيي است. اين خورشيدگرفتگي كه پيش از ظهر امروز آغاز مي‌شود در هيچ جاي جهان به طوركامل ديده نمي‌شود، اما يكي از بهترين كسوف‌هاي جزيي است كه تا چند سال آينده مي‌توان آن را در ايران رصد كرد.

همه چيز به خوش‌شانسي ما زميني‌ها برمي‌گردد. اگر مدار سياره ما به دور خورشيد‌ يا مدار ماه به دور زمين يا قطر ماه يا خورشيد اندكي متفاوت با چيزي بودند كه اكنون هستند، ما نمي‌توانستيم شاهد چنين پديده باشكوهي روي زمين باشيم.ماه كه در نزديكي زمين قرار دارد در آسمان قطر ظاهري تقريبا برابر قطر ظاهري خورشيد دارد. اگرچه ماه تنها نزديك به 400 هزار كيلومتر از زمين فاصله دارد و خورشيد در 150 ميليون كيلومتري زمين جاي گرفته است، اما قطر عظيم خورشيد در مقايسه با ماه باعث مي‌شود تا هر دوي اين اجرام قطر ظاهري تقريبا يكساني داشته باشند. به اين ترتيب هر بار كه ماه در مسير حركت خود به دور زمين به مقابل خورشيد مي‌رسد براي كساني كه دقيقا در راستاي اين همخطي قرار دارند منظره باشكوه كسوف يا خورشيدگرفتگي رخ مي‌دهد. ماه تيره مقابل قرص درخشان خورشيد را مي‌گيرد و براي دقايقي در دل روز آسمان تيره مي‌شود و ستاره‌ها نمايان مي‌شوند.

ماه تقريبا هر 29 روز يكبار زمين را دور مي‌زند. اين چرخه گردش ماه به دور زمين باعث شكل‌گيري تقويم قمري شده است؛ تقويمي ‌كه با هلال ابتداي ماه آغاز و با هلال صبحگاهي ماه و سپس مقارنه دوباره ماه و خورشيد به پايان مي‌رسد. مقارنه كه آغاز و پايان ماه قمري را رقم مي‌زند به زماني گفته مي‌شود كه 3 جرم آسماني زمين، ماه و خورشيد در يك راستا قرار گرفته باشند و ماه در ميان زمين و خورشيد واقع شود. اما اگر اين‌گونه است پس چرا در ابتداي هر ماه قمري شاهد بروز خورشيدگرفتگي يا كسوف نيستيم؟ اگر ماه بين زمين و خورشيد قرار مي‌گيرد چرا ما نمي‌توانيم سايه ماه را روي زمين ببينيم؟

داستان باز هم به مدارهاي زمين و ماه باز مي‌گردد. مساله از اينجا نشات مي‌گيرد مسيري كه ماه در آن زمين را دور مي‌زند‌ با صفحه‌اي كه زمين روي آن به دور خورشيد مي‌چرخد، دقيقا بر هم منطبق نيستند. اين دو صفحه تقريبا 5 درجه با هم زاويه دارند و به همين دليل تنها در 2 نقطه همديگر را قطع مي‌كنند، نقاطي كه به آنها گره‌هاي صعودي و نزولي مدار ماه گفته مي‌شود. بنابراين براي اين كه يك كسوف اتفاق بيفتد تنها بروز پديده مقارنه كافي نيست، بلكه بايد زماني كه مقارنه رخ مي‌دهد ماه نيز روي يكي از گره‌هاي مداري خود قرار داشته باشد. به اين ترتيب خورشيدگرفتگي به رويدادي نادر تبديل مي‌شود.

در ضمن وقتي كسوفي رخ مي‌دهد مخروطي از سايه ايجاد مي‌شود كه تنها كساني كه در راس اين مخروط قرار دارند مي‌توانند كسوف را به صورت كامل ببينند و همين امر باعث مي‌شود مسير گرفت كامل روي زمين به مسيري باريك بدل شود و افراد ناچار به سفرهاي طولاني براي ديدن اين گرفت‌ها شوند. جالب اينجاست كه اگرچه تعداد متوسط ماه‌گرفتگي‌هايي كه در يك سال رخ مي‌دهد از ميانگين تعداد كسوف‌هاي يك سال كمتر است، اما به دليل اين‌كه ماه‌گرفتگي در مساحت بيشتري به صورت كامل ديده مي‌شود مردم بيشتري ماه‌گرفتگي‌هاي كامل را ديده و به خاطر دارند.

خورشيدگرفتگي با توجه به وضعيت مداري ماه و خورشيد و زمين حالت‌هاي مختلفي را رقم مي‌زند. مدار ماه به دور زمين و هم ‌مدار زمين به دور خورشيد اندكي بيضي شكل هستند و به همين دليل گاه ماه و خورشيد به زمين نزديك‌تر يا اندكي دورتر مي‌شوند و به اين ترتيب قطر ظاهري آنها در آسمان نيز تغيير مي‌كند.اگر قطر ظاهري ماه از قطر ظاهري خورشيد در هنگام گرفت بزرگ‌تر باشد آنگاه كسوف كلي رخ مي‌دهد.

بسته به اين‌كه نسبت قطر ظاهري ماه به خورشيد چقدر باشد، زمان كسوف كامل متغير مي‌شود و با توجه به مدار اين دو جرم، اين زمان مي‌تواند تا اندكي بيش از 7 دقيقه گرفت كامل افزايش پيداكند، 7 دقيقه‌اي كه در آن منظره شكوهمند گرفت كامل خورشيد، تيره، تاج خورشيد و ستاره‌هاي آسمان و نورهاي افق در آسمان ديده مي‌شوند.اما اگر وضعيت به گونه‌اي برعكس باشد و قطر ظاهري ماه از خورشيد كوچك‌تر باشد كسوف حلقوي رخ مي‌دهد. به اين معني كه زماني كه قرص ماه به طور كامل در مقابل خورشيد رخ مي‌دهد هنوز دايره‌اي آتشين از سطح خورشيد را مي‌تواند در اطراف ماه ديد.

نوع ديگر از گرفت‌ها به گرفت‌هاي دوگانه يا هيبريدي معروفند، گرفت‌هايي كه به دليل نزديك بودن قطر ظاهري ماه و خورشيد، در بخشي از مسير مي‌توان گرفت را به شكل كامل و در بخشي از مسير آن را به شكل حلقوي ديد.

اما گاهي ممكن است در كسوفي كه رخ مي‌دهد راس مخروط سايه بيرون از سياره زمين قرار بگيرد و به اين ترتيب در همه نقاط زمين تنها مي‌توان گرفت جزيي را ديد و اين اتفاقي است كه امروز شاهد آن خواهيم بود.

امرز بخش‌هاي بزرگي از جهان شاهد كسوفي جزيي خواهند بود و ازجمله از پيش از ظهر مي‌توان در تهران اين پديده زيبا را رصد كرد.اين گرفت در همه نقاط ايران قابل رصد است، اما هرچه در پهنه كشورمان در مناطق شمال غربي‌تر باشيد مي‌توانيد گرفت را با درصد بيشتري از ميزان گرفتگي ببينيد و در نواحي جنوب شرق بخش كوچك‌تري از خورشيد زير سايه ماه پنهان مي‌شود.اين گرفت در تهران از ساعت 11:21 دقيقه آغازمي‌شود و 12:51 دقيقه به اوج خود مي‌رسد و اين زماني است كه حدود 40 درصد سطح خورشيد پوشيده شده است. اين گرفت جزيي در تهران حدود ساعت 14:15 به پايان مي‌رسد.

اگر در نواحي شمال غرب ايران زندگي مي‌كنيد زمان آغاز گرفت اندكي زودتر خواهد بود و مثلا براي شهري مانند تبريز زمان آغاز گرفت ساعت 11:08 دقيقه خواهد بود. وقتي كه گرفت در ساعت 12:41 به اوج خود برسد حدود 60 درصد خورشيد به زير قرص ماه پنهان خواهد شد در حالي كه در نواحي جنوب شرقي ايران مقدار گرفت تنها حدود 20 درصد خواهد بود.

تحت هيچ شرايطي نبايد به طورمستقيم به خورشيد نگاه كرد. نگاه مستقيم به خورشيد صدمات جدي و جبران‌ناپذيري به بافت‌هاي چشمي ‌شما وارد مي‌كند كه مي‌تواند بينايي را تحت تاثير قرار دهد، اما اين به معني صرف‌نظر كردن از ديدن زيبايي‌هاي كسوف جزيي نيست.براي نگاه كردن مستقيم به خورشيد حتما از فيلترهاي مخصوص رصد خورشيدگرفتگي استفاده كنيد.

اين فيلترها مانع ورود بخش مضري از تابش‌هاي خورشيدي به چشمان شما مي‌شوند. همچنين اگر مي‌خواهيد با تلسكوپ يا دوربين دوچشمي اين منظره را ببينيد يا با دوربين عكاسي از آن تصويربرداري كنيد حتما از فيلترهاي ويژه رصد خورشيدگرفتگي براي رويت خورشيد استفاده كنيد و اين فيلترها را مقابل دهانه دوربين، تلسكوپ يا دوربين عكاسي خود نصب كنيد. اگر به اين فيلترها دسترسي نداريد بهترين روش همان روش قديمي‌ ايجاد سايه با كمك يك اتاق تاريك يا تاباندن نور خورشيد روي ديوار است.اگرچه گرفت امروز ايران شاهد گرفتي جزيي است، اما اين گرفتي نيست كه بتوان به‌سادگي از آن دل‌كند‌ بويژه آن‌كه تا نخستين گرفت بعدي كه در ايران رخ دهد فاصله طولاني داريم.

نخستين باري كه ايرانيان مي‌توانند عبور سايه را از فراز ايران مشاهده كنند در آخرين روز اسفند 1412 خواهد بود. در آخرين دقايق باقيمانده از سال 1412 نوار سايه از ايران مي‌گذرد و در يكي از شوق‌انگيزترين منظره‌هايي كه مي‌توان تصور كرد، خورشيد گرفته از فراز تخت‌جمشيد عبور مي‌كند. تا آن موقع بايد به گرفت‌هاي جزيي مانند گرفت امروز قناعت كرد يا بار سفرهاي ماجراجويانه‌اي براي ديدن كسوف‌هاي كامل را بست. در هر صورت كسوف امروز فرصتي براي از دست دادن نيست.